Stadswarmte & het VKI-Proces

In opdracht van warmtebedrijf Ennatuurlijk verzorgt Siers de aansluiting op stadswarmte aan de Ypelobrink, deel van een grote diverse woonwijk in Enschede Zuid. Dit project is een vervolg en gedeeltelijke herhaling van het project aan de Hekselbrink van vorig jaar. Het is dezelfde wijk, opdrachtgever en aannemer, maar dan in een andere straat. Toch doen we niet alles hetzelfde.

Hoe verloopt het proces nou eigenlijk?
De opdrachtgever, in dit geval Ennatuurlijk komt bij Siers met een idee, een schetsontwerp. Niet meer dan een paar lijnen op een tekening. Hier wordt een bestek bij gemaakt door Siers. Siers InfraConsult neemt vervolgens de engineering op zich en calculeert en tekent het project.

Bart Kip, uitvoerder van Siers L&M: “Wij leveren zo het complete pakket aan Ennatuurlijk, van Engineering, tot uitvoering en oplevering. Siers doet bijna alles. Zo wordt Ennatuurlijk maximaal ontzorgd. Dit is ook onderdeel van het VKI- proces.”

Het VKI-Proces
VKI staat voor voorwaartse keten integratie. Dit is ook wel het bekende opschuiven in de keten. Bij het project Ypelobrink heeft Ennatuurlijk een groot gedeelte van de engineering uitbesteed aan Siers Infraconsult.

Dit maakt de rol van Ennatuurlijk meer controlerend, in plaats van een uitvoerend. Voor Siers betekent het, dat het een groter deel van het proces intern heeft. Dit zorgt voor kortere lijntjes, meer controle over het hele proces en meer interne ervaring. Siers heeft immers een groot deel van de engineers nu zelf in huis dankzij het VKI-proces.

John Nijkamp, Teammanager van Siers L&M legt uit: “Voorheen lag de engineering veelal bij de opdrachtgever. We liepen in de uitvoering vaak tegen dingen aan waarvan we ons afvroegen hoe ze dat toch hebben kunnen bedenken. Hierdoor ontstond het VKI-proces. Een deel van de werkzaamheden van de opdrachtgever verschuift naar de opdrachtnemer. In dit geval verschuift de engineering van Ennatuurlijk dus naar Siers Infraconsult.”

Niels Meutgeert, Coördinator Siers Infraconsult, voegt daaraan toe: “Bij de start van het proces betrekken wij ook meteen de uitvoering zoveel mogelijk in onze plannen. In het begin is dit een werkvoorbereider van L&M. We bespreken de planning in een kick-off, samen met de klant. Iedereen is op deze manier direct aangesloten. Zo voorkomen wij fouten in een latere fase.”

Het VKI-proces zorgt ook voor een verschuiving in kennis. De opdrachtgever heeft steeds minder kennis in huis, maar verzet net zoveel werk als voor het VKI-proces. Alle kennis verschuift naar Siers zelf, je ziet dan ook dat het aantal Engineers bij Siers stijgt en bij de opdrachtgever daalt.

Uiteraard kost het de opdrachtgever wat meer om de hele engineering uit te besteden, maar dit wordt gecompenseerd doordat er minder fouten in de uitvoering ontstaan. Zo is het VKI-proces win-win voor beide partijen.

“Het helpt in het ontwerpproces dat we zo dicht bij elkaar zitten. Voor vragen kunnen we direct bij elkaar terecht en je merkt dat we dan ook veel communiceren in het voortraject. Dit zorgt letterlijk voor korte lijntjes en weinig ruis op de lijn. Zo leveren we samen een product op waar we allemaal achterstaan.”

Erwin Hamer, uitvoerder van Siers L&M is ook duidelijk voorstander van het VKI-proces:
“Door onze ervaring in het veld herkennen wij sneller problemen die op de tekening gewoon een prima oplossing lijken. Bij dit project hebben we bij sommige aansluitingen bijvoorbeeld gekozen voor het gebruik van parallel t-stukken in plaats van standaard t-stukken.

Op de tekening komt de aansluiting van het t-stuk natuurlijk altijd precies goed uit. In de praktijk is dat niet altijd zo.

Door het gebruik van een parallel t-stuk krijgen wij tijdens de uitvoering een stuk meer flexibiliteit. met deze t-stukken kunnen we zelf beter bepalen waar we uit moeten komen en komen we niet direct in de knoei met andere kabels en leidingen die er al liggen.

De kosten van het materiaal zijn wat hoger, maar deze keuze bespaarde uiteindelijk enorm veel tijd, frustratie en geld. Zowel voor Ennatuurlijk, als voor ons.”

De uitvoering
De uitdaging met deze projecten zit hem echt in de bereikbaarheid van de wijk, in samenspraak met de bewoners. De opbouw van de wijk is bijzonder en bestaat uit zogenoemde Brinken. De Brinken lopen over het algemeen allemaal dood. Hierdoor moeten er bijvoorbeeld ook alternatieve paden/wegen gecreëerd worden zodat je niet een complete wijk opsluit.

Het VKI-proces zorgt er tijdens de engineering dus voor, dat het proces in de uitvoering uiteindelijk soepeler verloopt.

Ook Berend-Jan Oudejans, projectleider bij Ennatuurlijk is enthousiast: “De samenwerking gaat echt goed. We hebben veel geleerd van de Hekselbrink.”

Bart Kip vult hem aan: “Ja dat klopt, ook in de uitvoering weten de jongens nu nog beter wat er van ze verwacht wordt. Het is net als de vorige keer. Dan reageren de jongens ook positief. Als je de basis maar hebt staan, zoals het opslagterrein hier in de buurt, dan kan iedereen zelfstandig aan de slag.
Daarnaast vind ik het belangrijk met dit soort projecten om goed samen met de jongens de aanpak te bepalen. Waarom doen we iets zoals we het doen, en hoe kunnen we iets slimmer doen. Wanneer je je collega’s betrekt in de aanpak en ze zelf ook ideeën laat aanbrengen werkt dit voor hen ook motiverend en wordt het een eigen klus. De jongens hebben hier dan ook veel eer van hun werk. Het werk hier is een stuk uitdagender dan op een kale vlakte.”

Bart Kip: “Het vraagt om creatief planwerk. Waar je eerst denkt dat bepaalde situaties wel gaan, moet je in de praktijk toch vaak last minute schakelen. Dit betekent snel de gemeente bellen voor toestemming om bijvoorbeeld een ‘platenbaantje’ (uitweg met rijplaten) te creëren.“

Berend-Jan: “De Brinken in Enschede zijn echte volksbuurten. Wij zijn hier warm ontvangen. Toen het vorig jaar snikheet was, kwamen de buurtbewoners ijsjes brengen. Dat soort dingen wordt wel erg door de jongens gewaardeerd en zegt ook wat over de gastvrijheid.”

Bart Kip: “En het is niet niks allemaal, we zetten uiteindelijk echt de hele wijk op z’n kop. Zeker als de huisaansluitingen gedaan worden.

Wij staan dan verderop en zijn bezig met leidingwerk en blokkeren daar de straat. De bouwer komt dan achter ons aan, soms met wel 25 man de wijk in, allemaal met hun eigen auto erbij als mobiele werkplaats zodat ze niet hoeven te sjouwen met gereedschap. Alles staat dan echt helemaal vast.”

Berend Jan: “Je bent ook op zoek naar optimaal resultaat. Je kunt niet altijd iedereen pleasen. Soms is het ook gewoon beter om even meters te maken. Dan is de overlast wellicht in het begin wat groter, maar uiteindelijk wel flink korter.”

Op de Ypelobrink sluiten we alle 100 woningen aan met individuele setjes. Zij krijgen dus hun eigen aansluiting met hun eigen meter. Ons Huis renoveert de hele woning. Daarmee is het de bedoeling dat bewoners minder energielasten hebben. Ons Huis past de binneninstallatie ook aan. Alles wordt gloednieuw opgeleverd.

Bart Kip: “Ook hier zijn wel wat dingen geleerd na het vorige project. De aansluiting in het huis zelf is veranderd. Eerst zaagden we de hele vloer eruit. Maar door gebruik te maken van een andere afleverset kunnen we nu af met het boren van een klein gat in de vloer. Zo beperken we de overlast voor de bewoner weer.”

Alle huidige huurders van Ons Huis hebben dus straks geen ketel, of boiler meer nodig. Alle huizen krijgen een nieuwe afleverset. Het warme aanvoerwater komt aan van Twence. Deze komt in de afleverset en verwarmt door middel van een warmtewisselaar het tapwater in huis. Het scheelt een hoop ruimte en techniek in huis. Het is daardoor een stuk onderhoudsvriendelijker en natuurlijk een stuk duurzamer.